Không chỉ dạy con cách phòng tránh, cha mẹ còn cần giúp trẻ hiểu được một số biểu hiện bệnh đơn giản và mô tả đúng các triệu chứng của cơ thể, đồng thời phải luôn ưu tiên sức khỏe lên hàng đầu.
Cần ưu tiên việc quan trọng
Rất nhiều trẻ bị ốm, mệt nhưng ở trên lớp không dám nói với cô giáo. Phần vì trẻ không biết diễn tả như thế nào, có trẻ lại sợ cắt ngang bài giảng của cô, ảnh hưởng tới lớp… Điều này khiến một số trường hợp khó xử lý hơn vì diễn tiến của bệnh. Do đó, cha mẹ cần dạy con kỹ năng cần thiết khi bị ốm.
Cô giáo Đào Thị Trang, Trường Mầm non Thực hành Hoa Sen (Hà Nội) cho biết, nhiều trẻ cảm thấy mệt hoặc có biểu hiện bệnh nhưng lại khó chia sẻ. Điều này rất nguy hiểm, bởi có những bệnh chỉ cần chậm một chút là gây ra biến chứng nguy hiểm. Vì thế, người lớn nên dạy con biết chọn cái gì là quan trọng.
Ví dụ có trẻ nói cô đang giảng bài nên con không muốn xin phép hoặc cắt ngang… Trường hợp này, cha mẹ hãy phân tích cho con hiểu điều gì là quan trọng nhất rồi đưa ra quyết định. Cụ thể là việc bị ốm, bị bệnh, sức khỏe của con quan trọng hơn và luôn phải được ưu tiên hơn. Việc không chia sẻ với cô giáo sẽ khiến con có thể rơi vào tình trạng nguy hiểm.
Cũng theo cô Trang, từ độ tuổi mầm non, các cô giáo đã lồng ghép kiến thức chăm sóc bản thân vào dạy trẻ phòng chống bệnh tật. Ví dụ, khi con chơi đùa, ra nhiều mô hồi thì có thể tự thay quần áo, tránh mồ hôi ngấm vào cơ thể gây ra các bệnh liên quan đến hô hấp…
“Đừng nghĩ rằng trẻ còn nhỏ không có khả năng nhận biết về bệnh hay dùng thuốc. Bản thân trẻ là người hiểu rõ nhất cơ thể mình, tuy nhiên, con chưa thể biểu đạt tốt nhất hay chính xác nhất. Vậy nên, cần hướng dẫn và dạy trẻ kỹ năng cần thiết về một số bệnh, nguy cơ, cách phòng tránh. Thực tế, rất nhiều kỹ năng đơn giản mà trẻ có thể tự làm được để đẩy lùi bệnh tật”, cô Đào Thị Trang nhấn mạnh.
Cũng theo cô giáo này, có nhiều trẻ, khi bị buồn nôn, đau bụng còn nói được cả tên thuốc mà mình hay uống. Lúc này, trẻ đã hiểu về bệnh tật một cách nghiêm túc. Từ đó, bản thân các con sẽ biết cách làm thế nào để phòng, tránh bệnh như ăn uống khoa học, chế độ tập luyện hợp lý…
Ngoài ra, người lớn nên dạy con không chỉ bảo vệ bản thân, mà còn cả ý thức bảo vệ những người xung quanh. Ví dụ việc đeo khẩu trang khi có dịch bệnh, cách dùng đồ vật khi mắc những bệnh có khả năng lây lan ngoài cộng đồng… Nhờ đó, trẻ sẽ có ý thức chăm sóc bản thân và ý thức về bệnh tật.
Tả đúng bệnh để chữa đúng cách
Theo chuyên gia, dạy trẻ những kỹ năng sống ngay trong giai đoạn đầu đời chính là việc quan trọng hàng đầu mà cha mẹ cần giáo dục trẻ. Trong đó, giúp con hiểu được bệnh tật là cách khiến con có ý thức chăm sóc sức khỏe.
Là người bận rộn với công việc của người dẫn chương trình và kinh doanh, MC Thanh Vân Hugo luôn quan niệm phải dạy con tự lập từ việc nhỏ nhất. Đặc biệt là vấn đề chăm sóc sức khỏe bản thân.
Nữ MC cho biết: “Từ nhỏ, con trai của Vân không hay ốm vặt. Tuy nhiên, hầu hết trẻ nhỏ không tránh được vài lần ốm nhẹ cho đến bệnh tật. Vì vậy, cha mẹ cần chú ý để chăm sóc cũng như giúp đỡ con tránh được mệt mỏi. Thông thường, người lớn quan tâm tới việc để con phòng bệnh chứ không chú ý đến việc dạy con lắng nghe cơ thể ngay cả khi ốm. Bởi khi đó, cha mẹ đã tự xử trí vấn đề hoặc tìm đến bác sĩ.
Tuy nhiên, cơ thể của trẻ, bản thân con là người hiểu rõ nhất. Vì vậy, muốn bắt đúng bệnh, phải để trẻ hợp tác, miêu tả đúng biểu hiện. Bản thân nhiều đứa trẻ, vài lần nói về bệnh, khi mắc phải chúng còn nhận ra được tình trạng mình đang ở mức độ nào”.
MC Thanh Vân cũng cho biết thêm, đối với trẻ em, chưa thể nhận thức được đầy đủ về mọi việc. Vì vậy, cha mẹ cần giúp con hiểu đúng về bệnh tật. Việc cha mẹ cần làm trong thời điểm này là hãy lựa chọn từ ngữ phù hợp với độ tuổi và khả năng nhận thức của trẻ để giúp con hiểu về tình trạng sức khỏe. Vì đối với những trẻ rất nhỏ chưa thể hiểu được cơ chế lây lan của virus, sự “đe dọa” sẽ dễ dàng khiến các con sợ hãi. Vì vậy cần phải giải thích quy trình đó ở cấp độ hiểu của trẻ để các con biết được mình sẽ không tự nhiên bị nhiễm virus. Từ đó, con sẽ hình thành một vài thói quen tự bảo vệ sức khỏe.
Trẻ nhỏ thường mắc một số bệnh cơ bản thường gặp như đau bụng, dị ứng… Trước tiên, cha mẹ hãy giúp trẻ bình tĩnh bởi tâm lý của trẻ cũng phần nào ảnh hưởng đến quá trình điều trị bệnh. Nhiều trẻ bị đau bụng thường sợ hãi, quấy khóc, la lối… không chỉ khiến người lớn luống cuống, mà còn làm trẻ mệt hơn. Sau đó, cha mẹ có thể vừa chăm sóc con vừa nói về bệnh để con hiểu và cũng biết cách chữa bệnh đơn giản như chườm khăn hạ sốt, uống bù nước khi bị tiêu chảy, ăn nhiều rau xanh khi táo bón…
Đối với trẻ lớn hơn, cha mẹ hãy theo dõi và kiểm tra nguồn thông tin mà trẻ thu thập tin tức về dịch bệnh để chắc chắn đó là thông tin từ những nguồn đáng tin cậy. Đồng thời, trả lời các câu hỏi của trẻ một cách trung thực về bệnh và những thay đổi của cơ thể.
MC Thanh Vân nhấn mạnh: “Quan trọng nhất là việc trẻ sẽ nói đúng về tình trạng bệnh mà cơ thể đang mắc phải. Đây sẽ là yếu tố quan trọng giúp người xung quanh “bắt bệnh” nhanh và chính xác hơn. Đối với người khá bận rộn và phải đi công tác xa, trẻ có ý thức bảo vệ bản thân sẽ khiến cha mẹ vô cùng yên tâm. Thậm chí, khi mẹ vắng nhà, con không may bị ốm có thể gọi điện tả lại để người lớn “điều khiển trị bệnh từ xa”, tất nhiên là với những bệnh ốm vặt không đáng lo ngại”.